होमनाथ सुवेदीको ‘सुवेदी’ प्रेम

बलराम डीसी
 अनेसास नामको संस्थाले नेपाली भाषा साहित्य, संस्कृतिको सेवा गर्ला भनेर नेपालीहरुले गच्छे अनुसार आजिवन सदस्य बनेर, प्रायोजन गरेर, आफ्नो पैसा खर्च गरेर र अनेसासको नाममा पुरस्कार राखिदिएपछि चम्केको संस्थालाई होमनाथ सुवेदीले आफ्नो निजी कम्पनीको रुपमा चलाइरहेका छन् ।
       आफ्नो पारिवारिक नीजी कम्पनी बनाउन लागेका संस्थामा उनको छोरा, छोरी, ज्वाई, सम्धीले खासै चासो नदेखाएपछि सके आफ्ना वंश, थर, गोत्रको र नसके आफ्ना हनुमानहरुलाई स्थापित गराएर रजाईं गर्दै आएका छन् ।
     घुमुवा जागिरे दुवसु क्षेत्री अर्थात दुर्गा बहादुर सुवेदी क्षेत्रीलाई केन्द्रिय अध्यक्ष बनाएर सुरु भएको आफ्नो सुवेदी थरलाई अनेसासमा स्थापित गराउने परम्परा आजसम्म कायम राखेका छन् । कहिले नाम नसुनेका दुवसुका सहोदर भाइ भरत भारद्धज उर्फ भरत सुवेदीलाई  २०० डलरको पुरस्कार दिएर सुरु गरिएको सुवेदी उत्थान कार्य आजका मितिसम्म जारी छ । त्यसपछि ४ वर्ष अघि युवराज नयाँघरे उर्फ युवराज सुवेदीलाई पुरस्कार लिन अमेरिका बोलाए । अर्कोपटक डा. देवीप्रसाद सुवेदीलाई १५०० डलरको पुरस्कार दिलाए । गतसाल मात्र ५०० डलरको  पुरस्कार नेत्र एटम उर्फ नेत्र सुवेदीलाई र  दुइसय डलरको अर्को पुरस्कार उमा  सुवेदीलाई दिलाए ।
   वर्तमान कार्यसमितिका कृष्ण सुवेदी उर्फ कृसु क्षेत्री(दुवसुका सहोदर भाइ) र पुनम क्षेत्री उर्फ पुनम सुवेदी(दुवसुको श्रीमती) लाई निर्विरोध निर्वाचित गराए । तर सो समयमा अन्य पदमा निर्वाचन भएको थियो । यसपटक पनि विद्याराज सुवेदी र  कृष्ण सुवेदी उर्फ कृसु क्षेत्रीलाई उनकै जोडले उम्मेदवार बन्न लगाए । गतसाल जस्तै उनीहरुलाई निर्विरोध गराउन अनेक प्रपंच,षड्यन्त्र गर्दा र अन्यलाई लोभ लालच दिँदा पनि सफल हुन नसकेपछि उनीहरुलाई र उनको समूहलाई जिताउन खुल्लारुपमा लागेका छन् । जुन समूले जिते पनि दुर्गा बहादुर सुवेदी क्षेत्री (दुवसु)लाई सल्लाहाकार बनाउनु पर्दछ भनेर अहिले देखिनै भन्दै आएका छन् ।
    हरेक पटक निर्वाचन समिति बनाउँदा आफ्नो छोरा तथा सालोलाई समितिमा राख्ने होमनाथले यसपटक पनि राख्ने प्रयास गर्दा गदालले मरि गए मानेन् । त्यसपछि कहिल्यै नाम नसुनेकी र अघिल्लो पटक पुरस्कार दिइएकी सुवेदी थरकि उमालाई निर्वाचन समितिमा राख्न लगाए । त्यसपछि होमनाथ खुशी भए ।
     संस्थालाई जहिले पनि पारिवारिक गुठी जस्तो बनाउने, नियम कानुन धोती लगाएर मनमौजी गर्ने र संस्थामा विवादको बिउ रोपेर त्यसमा रमाउने, एकापसमा लडाइदिने भिडाइदिने काम गर्ने मनोरागी होमनाथ सुवेदीका कारण संस्थाका प्रायोजकहरु रुष्ट भएका छन् । सबै भन्दा पुराना र उनका अभिन्न सहयोगी तथा पुरस्कारका प्रायोजक डा. श्याम कार्की र सुमन तिम्सिनाले अर्को पटक देखि उनीहरुको पुरस्कार अनेसासबाट झिकेर बन्द गर्ने भएका छन् । सोही मेसोमा अनेसासबाट पुरस्कार बन्द गराउनेमा अर्का पुरस्कार प्रायोजक वरिष्ठ साहित्यकार गोबिन्द गिरी प्रेरणा पनि रहेका छन् । उनीहरुले सो पुरस्कार आफै बाँड्ने, उत्तर अमेरिकी साहित्य प्रतिष्ठान वा नयाँ खुल्ने अर्को अन्तर्राष्ट्रिय साहित्य संस्थाबाट प्रदान गर्ने योजनामा रहेका छन् ।
 किन रुष्ट भए सुवेदीसँग ?
संस्थामा सबै नियम कानुन मिचेर एकलौटी हाली मुहाली गर्ने, निर्वाचित कार्यसमिति भन्दा पावरफूल भएर एकाधिकार कायम गर्ने उनको कार्य कसैलाई मनपरेको थिएन । संस्थामा राम्रा र नेतृत्व क्षमता भएका कुनै पनि ब्यक्तिलाई माथि उक्लन नदिई आफ्ना आसेपासे र हनुमानहरुलाई नेतृत्वमा स्थापित गराएर रबर स्टाम्प बनाएर राख्ने उनको क्रियाकलापको सबैले विरोध गरेका हुन ।
    साहित्यकार, विद्धान प्राध्यापक मोहन सिटौला अध्यक्षमा उठेको बेला अर्कै एक जना उनको विरुद्धमा उठाएर उनको हुर्मत लिने काम गरे । महासचिव तथा दुइपटक उपाध्यक्ष भैसकेका विद्धान साहित्यकार डा. मधु माधुर्यको अध्यक्ष हुने पालोमा असाहित्यिक ब्यक्ति कुमार बस्नेतलाई पालो मिचि जर्बजस्ती अध्यक्ष बनाए । अर्को पटक त पालो आउला नि भनेर कुरी बसेका माधुर्यको विरुद्ध गत निर्वाचनमा धेरै जुनियर तथा कार्यक्षमता न्यून भएका कमला प्रसाईं र ज्ञानेन्द्र गदाललाई उठाएर मधु माधुर्यलाई तर्साए । उता उपाध्यक्ष भैसकेकि साहित्यकार भारती गौतम पनि आफ्नो पालो आएको  र अध्यक्ष बनौला भनेर पर्खिरहेको अवस्थामा होमनाथको यस्तो षड्यन्त्र देखेपछि उम्मेद्वारी दिने हिम्मत गरिनन् । उता मधु माधुर्य होमनाथको षड्यन्त्रसँग लड्नु भन्दा चुनावी मैदान छाडेर विश्व साहित्य महासंघ नामक अर्कै संस्था खोल्न पुगे । यसपटकको निर्वाचनमा केन्द्रीय महासचिव भैसकेका बरिष्ठ उपाध्यक्ष कृष्ण बजगाई आफू अध्यक्षको एकमात्र निर्विकल्पित उम्मेद्वार ठानेर अध्यक्ष हुने सपना देखिरहेका थिए । तर गत निर्वाचनमा अध्यक्षमा पराजित कमलालाई अध्यक्षमा उठ्ने उनै होमनाथले उक्साए । बरिष्ठ उपाध्यक्ष पदमा बस्न बजगाईंसँग सम्झौता गरिसकेकि गीता खत्रीलाई अध्यक्षमा  होमनाथले नै उठ्न दवाब दिए । गीता खत्रीले नै धेरै ठाउँमा भनेकि थिइन् म मेरा दाई होमनाथले भने मात्र बस्छु अरुले भनेर हुँदैन ।
अनेसासमा जो जो चम्के पनि अर्को पटकको अध्यक्षमा विद्याराज सुवेदी , कृष्ण सुवेद उर्फ कृसु क्षेत्री वा पुनम सुवेदी उर्फ पुनम क्षेत्री मध्ये एक सुवेदी अध्यक्ष हुने कुरा अहिले नै निर्णय भएको छ । सोही अनुसार गीता खत्रीलाई जिताउन सुवेदी बन्धुहरु होमनाथ सुवेदीको निर्देशनमा लागेका छन् ।
किन यसो गर्छन होमनाथ ?
    होमनाथ आफैमा त्यस्तो गुणस्तरिय क्षमता भएका हैनन् । राम्रा र नेतृत्व क्षमता भएका मानिस अध्यक्षमा आए भने उनी ओझेलमा पर्दछन् । डायोस्पोराको नाम भँजाएर नेपाल र विदेशमा फाईदा लिइरहेका होमनाथ आफू भन्दा खत्तम र नाम नसुनिएका ब्यक्ति अध्यक्षमा ल्याएर आफ्नो नाम प्रचार गर्न चाहन्छन् । नेपाल तिर र बाहिर पनि धेरैलाई भ्रम छ अनेसासको अध्यक्ष भनेको होमनाथ सुवेदी हुन । अनेसासले बाँड्ने पुरस्कार पाउन उनै होम नाथ कै चाकडी गर्दछन साहित्यकारहरु । जबकि सबै पुरस्कार अरुले नै प्रायोजन गरेका छन् । अर्को तिर सिधा र केही थाहा नपाउने मानिस अध्यक्षमा आयो भने आफै संस्थाको कोषमा हालीमुहाली गर्ने होमनाथको उद्येश्य हो ।